y luego Añadir a pantalla de inicio.
Simon Zineckek zioen ekintzailetza ez dela lasterketa bat, inoiz amaitzen ez den bidaia baizik. Bidaia honetan, motxila tresna askorekin beteta eraman behar dugu, eta funtsezko tresna bat finantza-osasuna da. Iñaki Ruiz de Balugerarekin hasiko dugu solasaldi sorta. Bere ibilbide profesionala enpresei eta ekintzaileei helburu hori lortzeko aholkuak ematen eman du.
GAZTENPRESA: Badirudi ekintzaileek denetik jakin behar dutela eta, batzuetan, apur bat gehiegizkoa izan daitekeela; beraz, has gaitezen hasieratik: zer esango zenuke dela finantza-osasuna ekintzaile batentzat?
IÑAKI RUIZ DE BALUGERA: Finantza-osasuna izatea zure negozioan kudeaketa ekonomiko ona izatea da, baina baita zure bizitza pertsonalean eta familiarrean ere, eta ez horren inguruko kezkarik. Gure finantzetan osasun ona izateak aukera emango digu erronka berriei aurre egiteko, aurrerapauso bat emateko, inbertsio berriak egiteko, etab. Baina, batez ere, zentzu guztietan lasaitasun handiagoa izateko aukera emango digu.
G.: Pertsona batek ekiten duenean, burua informazio pilo batez betetzen da eta estresagarria izan daiteke. Horrelako gauzak orekatzen ez baditugu eta ontzia norabide onean doala bermatzen ez badugu, zenbakiei dagokienez, kezka erantsia da, ezta?
I.R.: Jende asko Gaztenpresatik pasatzen denean lehen bilera baterako, gehienak negozio-ideiarekin etortzen dira, batzuetan idealizatu samar, eta hiruzpalau kontzeptu argi ditu nondik nora eraman nahi duen.
Baina, batzuetan, planteatzen duen negozio-eredu horretan pixka bat sakontzen hasten zarenean, datu berriak, ikuspuntu berriak eta ikuspegi berriak sortzen hasten dira, eta, horren ondorioz, agian planteatu ez diren egoerak sortzen dira askotan.
Adibidez, negozioa abian jartzeko beharko diren inbertsioen lehen urratsak aztertzen ditugunean. Kasu honetan, agian, pare bat kontu bakarrik daude kuantifikatuta, hala nola lokala edo nola apainduko den, baina ez dira kontuan hartu abian jartzeko oso garrantzitsuak diren eta agian ekintzaileak planteatu ez dituen kontzeptuak. Horregatik, negozioa abian jartzen hasi baino lehen eta ezustekorik ez izateko, lehen urratsa da inbertsioen bolumena ondo kuantifikatuta edukitzea, desbideratzerik egon ez dadin, bai eta aurreikusten diren diru-sarrerak, lortuko diren atalaseak eta abar ere. Hori guztia beharrezkoa da gauzek maila ekonomikoan funtziona dezaten eta helburu nagusia lortzen joan dadin: ikuspegi ekonomikotik negozio bideragarria eta sendoa abian jartzea.
G.: Negozio-ideia bat daukat, nire buruan munduko negozio ideiarik onena da, eta martxan jarri nahi dut, baina lurrera jaitsi eta kuantifikatu egin behar da. Hor hasi behar da aldez aurreko lan hori, zer behar dudan martxan jartzeko. Zer egin behar dela esango zenuke?
I.R.: Normalean esan ohi dudana da: itxi begiak eta diseinatu negozioa izango dena, zuk uste bezala. Une horretan hasi behar dugu inbertsioa kuantifikatzen, beharko denaren ikuspegitik.
Hasierako inbertsioak zehazten ari garenean, agian planteatu ez dituzun alderdiak sortuko dira. Adibidez, zure negozioa garatzeko lokal bat jarri behar baduzu, agian ez duzu pentsatu jarduera-lizentzia eskatu behar duzunik, eta udaletxera joaten zarenean eta lizentzia eskatu edo horri buruz galdetzen duzunean, udalak, emateko, araudi bat betetzera behartzen zaitu, agian aurreikusita ez zenuen lokal bat egokitzeko obra batzuk egitea eskatuko dizuna.
Horretarako dago gure laguntza. Alderdi horiek guztiak kontuan hartzeko esango dizugu; izan ere, azkenean, premisa nagusia da ez nahastea zure negozioaren hasierako ezarpenaren dimentsioan. Horregatik, garrantzitsua da dena ondo dimentsionatuta edukitzea eta aurrekontuetan izan daitezkeen desbideratzeetarako segurtasun-marjina bat aplikatzea. Negozioa martxan jartzeko beharko duzun dirua jakiten duzunean, hurrengo urratsa da hori egiteko behar dituzun baliabideak dituzula egiaztatzea.
G.: Dimentsionatzeko ahalik eta aurreikuspen eta bistaratze errealistena egin behar da, ekintzailetzaren bidean beti egongo baitira desbideratzeak. Eta bistaratze hori ahalik eta errealistena bada, tarte hori murriztu egingo dugu, ezta?
I.R.: Bai, gerta litekeen okerrena itsasertzera iritsi aurretik itota hiltzea delako. Esan nahi du askotan, martxan jartzeko behar den inbertsioa gaizki dimentsionatzeagatik, agian negozioaren etorkizuneko bideragarritasuna baldintzatzen ari garela. Horregatik, negozioa hasi aurretik, ondo ikusi behar da zer behar den abian jartzeko, sor daitezkeen ustekabeko edo ezusteko asko saihesteko.
G.: Eta, horregatik da hain garrantzitsua zure negozioaren argazki osoa izaten lagunduko dizun aholkularitza izatea, eta ez negozioaren ideia bakarrik. Batzuetan pertsona ekintzaileak gure ideiaz maiteminduta gaudelako eta maitasun-begizta horretatik irtetea zaila delako. Zein ondo datorren norbaitek zure ideia lurreratzeko laguntza ematea eta zure buruan dagoen hori marrazten laguntzea, argia ikus dezan.
I.R.: Hori da. Mahaiaren beste aldean gauden guretzat hori da gure egunerokotasuna: bere negozio-ideiarekin hain maiteminduta dagoen ekintzaile bat dator, horrek dakarren dimentsio guztia kanpotik ikusteko gai ez dena eta negozioaren sorkuntzaren fase batera doana, negozioa bera fase horretan ez dagoena. Horregatik, lehen fase horretan, funtsezkoa da hasierako inbertsioa ondo kuantifikatzea.
Jakina, negozio batzuetan hasierako inbertsio hori oso sinplea da, ez baitute azpiegitura handirik edo makineriarik behar, baina, beste batzuetan, inbertsio nahiko handiei buruz hitz egiten ari garenean, horretan hasieratik huts egiten baduzu, pertsiana igo aurretik arrastatu beharreko harria izango da.
Azkenean, negozio bat martxan jartzeak gastu bat dakar, eta, horretarako, lehenik eta behin, jakin behar da ea baliabide propioak, hau da, aurrezkiak ditugun, langabeziaren kapitalizazioa eska daitekeen edo hiru efe famatuak (Friends, Family, Fools) eskura dauden. Eta horrekin nahikoa ez bada, banku bati kanpoko finantzaketa eskatu behar zaio.
G.: Agian hau ezagutzen ez duenarentzat, zer dira aipatu berri dituzun hiru efe ospetsu horiek?
I.R.: Negozio bat abian jartzeari aurre egiteko, inbertsio horri aurre egiteko zenbatekoa ordaindu behar da, eta horri dagokionez, finantza-askatasuna izatea ahalbidetuko lizukeena inbertsio horiei baliabide propioekin aurre egin ahal izatea da. Horregatik, pertsona batek baliabide propioak erabili nahi dituenean begiratzen duen lehen gauza ea aurrezkiak dituen pentsatzea da, baina ez beti horrela. Orduan, jende horrek kanpora begiratu behar du pixka bat.
Hiru efeen kontua esaten dudanean, esan nahi dut lehenengo familiari (family) galdetzen diozula ea lagundu ahal dizun, gero lagunen bati (friends) eta, azkenik, txantxa gisa, ea hori martxan jartzen ekonomikoki lagundu nahi dizun inozoren bati (fools) galdetuko zeniokeela. Hala ere, esan berri dugun bezala, batzuetan baliteke ekintzailetza horri aurre egiteko baliabide propio nahikorik ez lortzea, eta, orduan, banku batera jo behar da, beste irtenbide batzuen artean.
G.: Banku batera finantziazioa eskatzera joaten garenean, irudi argi batekin joan behar dugu, erakunde horrek baietz esan diezazun. Hor laguntzen du Gaztenpresak, eta oso erabilgarria da.
I.R.: Bankura mailegu bat eskatzera joan nahi badugu, nominak edo informazio objektiboa eskatuko digute, bankuak ikus dezan diru bat uzten badizu horretarako berme nahikoak dituzula.
Orduan, askotan bankura joan behar izaten da diru eske bideragarria den ala ez ez dakigun negozio baterako, ez baitugu martxan jarri ere egin. Beraz, garrantzitsua da erakustea gure negozio-ideiak bideragarritasun hori kontuan hartzeko behar diren puntu guztiak dituela. Hor sartzen gara dagoeneko martxan dagoen negozio baten finantza-osasunak izan behar duenaren bigarren zatian: gure negozioa primeran ezagutzen dugula frogatu behar dugu.
G.: Askotan, ekintzaileok errealitatetik pixka bat aldentzen gara, eta kanpoko pertsona batek modu formalean datu hori eskatzea lagungarria da, baina datu horrek, batez ere, benetako irudi bat izaten laguntzen digu.
I.R.: Hortik doa, azkenean zuretzat benetan den lana da eta.
Zuk ondo ezagutu behar duzu sortu nahi duzun negozioa. Agian, izango dituzun salmentak edo diru-sarrerak ez dituzu ezagutzen, baina gastu-egitura zein izango den oso argi izatea ona litzateke; izan ere, negozio bat hasten duenak ondo jakin behar du zenbat kostatuko zaion negozioa hilean irekita izatea, hau da, zein izango diren bere gastu finkoak. Hori izango da zuretzat baliagarria, eta, gure laguntzarekin, landu egingo dugu errentagarritasun-atalasea zein den zehaztu ahal izateko.
G.: Garrantzitsua da aurreko plangintzari buruz zenioen hori, askotan pertsiana altxatzen dugula eta dena eginda dagoela uste dugulako. Eta hor hasten da benetan lana, eta bideragarritasuna ezagutzeko izan ditzakezun gastu eta diru-sarrera guztien ideia argia izateko gai izan behar dugu.
I.R.: Oinak lurrean jarri behar dira, eta jakin behar da, kasu gehienetan, lehen hiru edo lau hilabeteetan agian, zure negozio-gastuaren bolumena handiagoa dela zure diru-sarreren bolumena baino, merkatuan ezartzen ari zarelako, oraindik ez zaituelako jende askok ezagutzen edo ez duzulako aldez aurretik merkataritza-lanik egin.
Beraz, jakin behar duzu hilabete batzuetan, lehen minututik, gastu finko horiek iritsiko zaizkizula, baina, agian, lehen hilabeteetan zure diru-sarreren bolumena txikia izango da, hasten ari zarelako. Horregatik, beharrezkoa da Gaztenpresan maniobra-fondoa deitzen duguna izatea, hau da, ustekabeetarako diru-koltxoia.
G.: Zenbat negoziok ixten duten hilabete gutxiren buruan, agian aurreikuspen hori ez delako oso errealista izan!
I.R. Ikuspegi ekonomikotik negozio bat bideragarria izan dadin, bi baldintza bete behar ditu.
Bata, errentagarritasuna, eta bestea, ustekabeei eta gastuak diru-sarrerak baino handiagoak diren hilabeteei aurre egiteko likidezia eta altxortegi nahikoa izan behar duela. Eta horri buruz doa finantza-osasuna. Horrelako gauzak aurreikustean datza, ezustekoak estaltzeko baliabide eta irtenbide egokiak izateko. Baina beti alde negatibora ez joateagatik, gure diruaren kudeaketa ona egiteko ere balio digu, baita aurrera jauzi bat egiteko, inbertitzeko, hazteko eta lekuz aldatzeko baliabide nahikoak izateko ere, gure negozioan hobetzen eta eboluzionatzen joateko beharrezkoa dena. Horretarako, esan dugun bezala, oso garrantzitsua da ideia lurrera jaistea eta, kasu honetan, finantza-osasunaz ari garela, dena zenbaki bihurtzea.
G.: Gainera, negozioa ez da gauza bakarra, zu ere pertsona bat zara eta. Agian, inoren konturako lanik aurkitzen ez dugulako ekiten diogu, malgutasun handiagoa izateko, zeure arauak sortzeko, etab. Baina ekiten diozunean, nolabaiteko lasaitasuna bizi behar duzu alderdi guztietan, eta funtsezko bat ekonomikoa da. Gure negozioa asko maite badugu ere, ez dugu larri-larri ibili nahi. Horregatik, zein garrantzitsua den burua hotz edukitzea eta zenbaki onak egitea.
I.R.: Hor errealistak izan behar gara. Formazioren batean, parte-hartzaileei esaten diet orri zuri batean jar dezatela zergatik ekin nahi dioten. Eta erantzunak beti dira: nire nagusia izan nahi dudalako, denbora gehiago izan nahi dudalako nire familiarteko bizitza bateratzeko besteren konturako lan batean baino, etab. Baina jende gutxik esaten du: “Dirua irabazteko ere ekin nahi dut”.
Azkenean, finantza-ikuspegitik negozio osasungarri bat izateak esan nahi du negozio bat duzula, sortzen dituen betebeharrak ordaintzeko ematen dizuna, eta etxera soldata bat eramateko, ezustekoetarako aurrezkia izateko eta egindako inbertsioa berreskuratzen joateko ere ematen dizuna.
G.: Pertsona askok diote denbora gehiago izateko edo beren arauen arabera lan egiteko ekin nahi dutela, baina ekiteak hasieran pentsa daitekeena baino ardura handiagoa eskatzen du. Zure energia eta denbora guztia inbertitzen ari bazara, besteren kontura lan egiten zenuenean baino askoz gehiago, eta hilabetearen amaieran zenbaki gorritan bazaude, “ekintzailetzaren xarma” hautsi egiten da. Hori ez gertatzeko, oso garrantzitsua da dena kalibratuta egotea, ezta?
I.R.: Gaztenpresako taldearentzat oinarrizkoa da zuk gauzak oso argi izatea. Negozio-ideia edukitzeaz gain, horrek suposatzen duen guztia zenbaki bihurtzea. Inbertsioen ikuspegitik, benetan kuantifikatuta eduki behar dira, ea aurre egin diezaiekezun. Salmenta bakoitzari zenbat marjina ateratzen zaion jakin behar duzu, edo ekoizpen-gaitasun nahikoa duzun ere jakin behar duzu.
Hori guztia ezagutu behar duzu benetan jakiteko eta irizpideak izateko, hori guztia lortzeko zer egin behar duzun jakiteko, azkenean zenbakiak atera daitezen eta benetan negozioak irekita edukitzeak behartzen dizkizun konpromiso guztiei aurre egin ahal izan diezazun.
Nik askotan esaten dut, barneratzea kosta arren, ez legokeela gaizki B plan bat egiten ere denbora ematea. Batzuetan gauzak ez dira aurreikusten genuen bezala ateratzen eta kontingentzia-plan bat izatea ez da txarra, gaitz handiagoak saihesteko. Jakin behar dudana da zertarako ahalmena dudan eta zertarako ez.
